اهمیت خواب کافی! چرا خواب این همه مهم است؟
زمانی عادت داشتم قبل از خواب شبانه تلویزیون تماشا کنم و البته در کنار آن از دسِر هم استفاده می‌کردم؛ دسر من گشت‌و‌گذار در اینترنت و فضاهای مجازی و خواندن اخبار روز و پُست‌های دیگران بود. تا دیروقت بیدار می‌ماندم و وقتی‌که از این کار خسته می‌شدم، می‌خوابیدم و این باعث می‌شد صبح‌ها دیرتر بیدار شوم. چرا می‌گویم دیرتر؟ برای اینکه بعضی روزها که بیدار می‌شدم، متوجه یک چیز دردناک می‌شدم: ساعت! با تعجب می‌گفتم: «خدایا! ساعت ۱:۲۰ بعد از ظهره!» و این، به من تلنگری زد تا در مورد زمان خواب و بیداری‌ام بیشتر فکر کنم.
بالاخره یک روز تصمیمم را گرفتم: «می‌خوام صبح‌ها زودتر بیدار بشم.» به همین خاطر، شروع کردم به خواندن هر کتابی در مورد سحرخیزی و بررسی تمام سایت‌های ایرانی و خارجی (به‌جرئت می‌توانم بگویم که سطح اینترنت را زیرورو کردم.) و درنهایت به اصولی رسیدم که به کمک آن‌ها توانستم شب‌ها به‌موقع بخوابم و صبح‌ها زودتر بیدار شوم.
در این مقاله، قصد دارم در مورد اهمیت خواب کافی صحبت کنم و البته در ادامه مقاله، چند توصیه کاربردی برای افزایش کیفیت خواب شبانه هم خواهم گفت. اگر می‌خواهید دیدگاهتان در مورد خواب تغییر کند، در ادامه این مقاله با من همراه باشید.
احتمالاً شما هم با این حقیقت تلخ روبه‌رو شده‌اید!
حقیقت تلخی که وجود دارد این است که وقتی قرار است از چیزی بزنیم، اولین چیز خوابمان است که قربانی می‌شود. وقتی بر روی پروژه مهمی کار می‌کنیم، یا حتی وقتی سریال موردعلاقه‌مان را تماشا می‌کنیم خوابمان است که قربانی می‌شود. با خودمان می‌گوییم: «ساعت چه زود شد ۲:۰۰ نصف شب! چاره‌ای نیست؛ فقط یک ربع مونده که فیلم تموم بشه! این رو هم نگاه می‌کنم و بعد می‌خوابم.»
احتمالاً همه ما با این حقیقت تلخ روبه‌رو شده‌ایم؛ و بعد از مدتی فکرکردن راجع به اینکه بخوابیم یا فلان سریال را تماشا کنیم؟ بخوابیم یا کارمان را تمام کنیم؟ بخوابیم یا در شبکه‌های اجتماعی پرسه بزنیم؟ بالاخره تصمیم گرفته‌ایم از خوابمان بزنیم تا خدای‌ناکرده سریال موردعلاقه‌مان را از دست ندهیم یا کارمان را به سرانجام برسانیم و یا اینکه فیلم گربه در اینستاگرام تماشا کنیم. حال‌آنکه نمی‌دانستیم با این انتخاب اشتباه، چه بلایی در کوتاه‌مدت و بلندمدت بر سر خودمان می‌آوریم! در ادامه مقاله می‌خواهیم با بررسی مضرات و فواید خواب کافی دیدگاهمان را در مورد اهمیت خواب خوب و کافی تغییر بدهیم.
چرا خواب این‌همه مهم است؟
بدن ما به خواب کافی نیاز دارد. خواب کافی برای بازیابی انرژی ضروری است! بااین‌حال وقتی تحت‌فشار قرار می‌گیریم معمولاً اولین چیزی که قربانی می‌شود خواب و استراحت کافی است. همان‌طور که برایان تریسی در کتاب خودش با عنوان «بهانه ممنوع» می‌گوید: «۶۰ درصد افراد بالغ به‌اندازه کافی نمی‌خوابند و از کمبود خواب رنج می‌برند … کمبود خواب، فکرکردن، یادگیری، قضاوت و تصمیم‌گیری را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد و اشتباهات مخصوصاً در محیط کار را بیشتر می‌کند.»
کمبود خواب می‌تواند در بلندمدت، این مشکلات را هم ایجاد کند:
- فشارخون بالا
- حملات قلبی و سکته مغزی
- چاقی
- دیابت
- افسردگی و اضطراب
- کاهش عملکرد مغز
- ازدست‌دادن حافظه
- ضعیف‌شدن سیستم ایمنی
- کاهش نرخ باروری
- اختلالات روانپزشکی
- مطالعات نشان داده‌اند که کمبود خواب با خطر ابتلا به بیماری‌های عصبی از جمله آلزایمر هم مرتبط است.
خواب خوب فوق‌العاده مهم است
خواب خوب فوق‌العاده مهم است. چرا؟ برای اینکه به شما در داشتن احساس خوب کمک می‌کند و همچنین باعث می‌شود بدن و مغز شما به‌درستی کار کنند. البته خواب خوب و کافی مزایای دیگری هم دارد که در ادامه آن‌ها را بررسی می‌کنیم.
۱. یادگیری و به‌خاطر سپردن رویدادها
بدن ما در زمان خواب در حال پردازش اطلاعات روزمره است و این امر با انتقال پیام‌های عصبی بین نورون‌های مغز اتفاق می‌افتد. به‌عبارت‌دیگر، همین جریان پیام‌هاست که دلیل فرایند یادگیری و به‌خاطر سپردن رویدادها در مغز را شامل می‌شود.
۲. فعالیت صحیح اندام‌ها
در زمان استراحت است که بدن روند بازسازی خودش را آغاز می‌کند و انرژی خود را بازمی‌یابد و ارگان‌های بدن ما هم می‌توانند به بازسازی خودشان مشغول شوند. با خواب خوب و کافی است که بدن می‌تواند از لحاظ جسمی و ذهنی کاملاً خود را برای فعالیت‌های روز آماده کند.
۳. افزایش امید به زندگی
داشتن خواب کافی برای همه افراد – از کودک تا بزرگسال – می‌تواند امید به زندگی را افزایش دهد.
۴. محافظت در برابر چاقی
بعد از اعمال محدودیت خواب، میزان گرسنگی و اشتها و بالطبع مصرف غذا افزایش می‌یابد. این موارد در بلندمدت باعث افزایش وزن و درنهایت چاقی می‌شود؛ درنتیجه خواب کافی از شما در برابر چاقی محافظت می‌کند.
۵. پاک‌سازی مغز
وقتی می‌خوابید – و مسئله مهم در اینجا نه‌تنها کمیت، بلکه کیفیت خواب شماست – مایع مغزی – نخاعی جریان پیدا می‌کند و مواد سمی موجود در مغز شما را شستشو می‌دهد. این مکانیسم پاک‌کردن، تنها زمانی اتفاق می‌افتد که خواب باشیم.
۶. ترشح هورمون رشد
درضمن هورمون رشد که برای بافت‌ها، سوخت‌وساز قوی و داشتن یک عمر طولانی مهم است، درحالی‌که با ورزش‌کردن ترشح می‌شود، اما ۷۵ درصد این هورمون در هنگام خواب ترشح می‌شود!
با توجه به مطالبی که تا حالا بیان کردیم، به‌سادگی می‌توانیم نتیجه‌گیری کنیم که کم خوابیدن اصلاً خوب نیست و هیچ‌کسی در هیچ جایی توصیه نمی‌کند که کم بخوابید! پس لازم است که مراقب خوابمان باشیم و به اندازه کافی بخوابیم و دالایی‌لاما با این جمله، چقدر زیبا اهمیت خواب را نشان داده است: «خواب بهترین مدیتیشن است.»
در مقاله «پنج سؤالی که هرکسی برای داشتن خوابی راحت از خودش می‌پرسد» به پنج سؤال مهمی پاسخ داده‌ام که بارها و بارها از خودم پرسیده بودم؛ و البته احتمالاً شما هم برای داشتن خوابی راحت از خودتان می‌پرسید.
قبل از خواب چه کنیم؟
در این قسمت از مقاله می‌خواهم سه توصیه مهم را با شما به اشتراک بگذارم:
۱. یک ساعت قبل از خواب، تمام وسایل الکترونیکی مخصوصاً تلفن همراهتان را خاموش کنید. چون نور آبی که از این وسایل ساتع می‌شود، گیرنده‌های نوری را فعال می‌کند که باعث می‌شوند ترشح هورمون ملاتونین (ملاتونین هورمون تنظیم‌کننده خواب است) محدود شده و درنتیجه کیفیت خواب شبانه پایین می‌آید.
۲. تا جای ممکن تلفن همراهتان را به داخل اتاق‌خواب نبرید و آن را بیرون از اتاق بگذارید؛ اما اگر این امکان برای شما وجود ندارد، آن را بافاصله از رختخوابتان بگذارید.
۳. اگر می‌خواهید قبل از خواب شبانه دوش بگیرید، حتماً این کار را ۹۰ دقیقه قبل از خواب انجام دهید؛ چراکه وقتی دقیقاً قبل از خواب دوش می‌گیرید دمای بدنتان بالا رفته و مدتی زمان لازم است تا این دما پایین بیاید و درنتیجه خوابیدن برای شما سخت خواهد شد.
حرف آخر
در این مقاله در مورد اهمیت خواب کافی صحبت کردیم و متوجه شدیم که با قربانی‌کردن خوابمان، چه بلاهایی در کوتاه‌مدت و بلندمدت بر سر خودمان می‌آوریم؛ و در انتها سه توصیه مهم را هم بیان کردیم.
لطفاً فقط به اطلاعاتی که دریافت کردید بسنده نکنید و از همین امشب این کارها را انجام دهید:
۱. یک ساعت قبل از خواب، تمام وسایل الکترونیکی مخصوصاً تلفن همراهتان را خاموش کنید.
۲. تا جای ممکن تلفن همراهتان را به داخل اتاق‌خواب نبرید.
۳. اگر می‌خواهید قبل از خواب شبانه دوش بگیرید، حتماً این کار را ۹۰ دقیقه قبل از خواب انجام دهید.
دیدگاهتان را بنویسید