بهترین ساعت بیدار شدن از خواب کی هست؟
ما به واسطه خواندن کتاب‌ها و اینترنت می‌دانیم که بسیاری از افراد موفق، صبح‌ها زودتر از خواب بیدار می‌شوند و همچنین توصیه می‌کنند که دیگران هم صبح زود از خواب بیدار شوند؛ اما سؤالهای مهمی که مطرح می‌شوند این‌ها هستند: واقعاً بهترین ساعت بیدار شدن از خواب کِی هست؟ آیا می‌توانیم از ساعت بیداری افراد موفق الگوبرداری کنیم و در ساعتی که آن‌ها بیدار می‌شوند، بیدار شویم؟ یا باید بی‌خیال ساعت بیداری آن‌ها شویم و ساعت بیداری مختص خودمان را پیدا کنیم؟
در این مقاله با ما همراه باشید؛ چراکه می‌خواهیم به این سؤالهای مهم پاسخ بدهیم.
نقدی بر یک دیدگاه اشتباه در مورد بهترین ساعت سحرخیزی
مدت‌ها پیش یکی از کاربران سایت از من پرسید: «من می‌خواهم ساعت ۴:۰۰ صبح بیدار شوم، چطور می‌توانم در این ساعت بیدار شوم؟» وقتی دلیل این سؤال را از او پرسیدم، گفت: «می‌خواهم هر روز فقط ۴ ساعت بخوابم؛ یعنی ساعت ۱۲:۰۰ شب بخوابم و ساعت ۴:۰۰ صبح بیدار شوم.» من که تعجب کرده بودم از او یک سؤال دیگر پرسیدم: «چرا؟» و او پاسخ داد: «چون افراد موفق کم می‌خوابند و زودتر از خواب بیدار می‌شوند.»
با توجه به اینکه مطمئن بودم بسیاری از افراد چنین دیدگاهی در مورد زمان بیداری‌شان دارند، تصمیم گرفتم در این مقاله، این دیدگاه اشتباه را نقد کنم و بهترین ساعت سحرخیزی را بیان کنم.
چرا دانستن بهترین ساعت سحرخیزی این‌قدر مهم است؟
اگر ما بخواهیم از ساعت بیداری افراد موفق الگوبرداری کنیم یا اینکه ساعتی را بدون فکر برای بیدارشدن انتخاب کنیم، اتفاقی که می‌افتد این است: شب‌ها خواب خوب و کافی نخواهیم داشت، وقتی صبح از خواب بیدار می‌شویم خواب‌آلود خواهیم بود و نمی‌توانیم روزمان را باقدرت و پُرانرژی شروع کنیم؛ و این باعث می‌شود در ادامه هم یک روز بد و بدون بازده را تجربه کنیم؛ بنابراین مهم است که بهترین ساعت سحرخیزی مخصوص خودمان را کشف کنیم.
بهترین ساعت سحرخیزی چه ساعتی است؟
اگر زندگی بسیاری از افراد موفق را بررسی کنیم متوجه خواهیم شد که آن‌ها هر روز قبل از ساعت ۶:۰۰ صبح از خواب بیدار می‌شوند و به دیگران هم توصیه می‌کنند که صبح‌ها زودتر از خواب بیدار شوند؛ مثلاً تیم کوک، مدیرعامل فعلی شرکت اپل ساعت ۴:۰۰ صبح از خواب بیدار می‌شود، درحالی‌که میشل اوباما ساعت ۴:۳۰ برای رفتن به باشگاه بیدار می‌شود یا مارک زاکربرگ مدیرعامل فیس‌بوک ساعت ۶:۰۰ صبح از خواب بیدار می‌شود؛ و افراد موفق دیگر زمان بیدارشدن را بین ۴:۰۰ تا ۶:۰۰ صبح پیشنهاد می‌کنند.
آن‌ها ورزش می‌کنند، مدیتیشن می‌کنند و به ایمیل‌های کاری به‌عنوان بخشی از روتین صبحگاهی خود پاسخ می‌دهند. اما لازم است به این سؤال مهم پاسخ دهیم: «آیا ساعت بیداری این افراد و توصیه‌هایشان در مورد زمان بیدارشدن از خواب، برای ما هم مفید است؟»
آیا ساعت بیداری افراد موفق برای ما هم مفید است؟
احتمالاً شما هم همچون اکثر افراد، زمان بیدارشدن خود را از ساعت بیداری افراد موفق الگوبرداری کرده باشید؛ البته به زبان خودمانی، کپی کرده و با خود گفته‌اید: «من هم می‌خواهم مثل میشل اوباما یا فلان فرد موفق ساعت ۴:۳۰ صبح از خواب بیدار شوم.» اغلب افرادی که می‌خواستند سحرخیز شوند به من گفته‌اند که می‌خواهند صبح‌ها خیلی زود مثلاً ساعت ۴:۰۰ از خواب بیدار شوند؛ و وقتی علت را از آن‌ها می‌پرسیدم، پاسخ می‌دادند: «فلان فرد موفق این ساعت بیدار می‌شود و من هم دوست دارم در این ساعت بیدار شوم.»
واقعیت این است که اگر سعی کنید زمان بیدارشدن افرادی را که تحسین می‌کنید کپی کنید، ممکن است فقط خواب کمتر، کیفیت خواب پایین و انرژی کمتری در طول روز داشته باشید. برنامه خواب و بیداری افراد موفق فقط برای افرادی کار می‌کند که آن را تبلیغ می‌کنند. برنامه‌های آن‌ها با سبک زندگی و عادات آن‌ها مطابقت دارد؛ و شما به برنامه زمانی خودتان نیاز دارید که به طور خاص برای شرایط، نیازها و اهداف شما تنظیم شده باشد.
بهترین ساعت برای بیدارشدن از خواب وجود ندارد!
بهترین ساعت برای بیدارشدن از خواب وجود ندارد. درواقع بهترین ساعت برای بیدارشدن بستگی دارد به خود شما که می‌خواهید چه زمانی از خواب بیدار شوید. به عبارتی هیچ‌کسی نمی‌تواند نسخه‌ای برای زمان بیداری شما بپیچد و بگوید این ساعت بهترین ساعت سحرخیزی است؛ و فقط خودتان می‌توانید این ساعت را مشخص کنید.
این گفته فرانکلین روزولت را خیلی دوست دارم: «زود خوابیدن و زود بیدارشدن، شما را سالم، ثروتمند و عاقل می‌کند.» به همین خاطر لازم است به این دو سؤال پاسخ دهم: کِی بخوابیم؟ کِی بیدار شویم؟ اما قبل از پاسخ به این سؤال‌ها، بهتر است کمی در مورد ساعت بیولوژیکی بدن صحبت کنیم.
ساعت بیولوژیکی بدن: قهرمانی که در خواب و بیداری‌مان حرف اول را می‌زند!
مرکز کوچکی در هیپوتالاموس مغزمان وجود دارد که به ساعت بیولوژیکی بدن معروف است. از همین مرکز سیگنال‌هایی به بخش‌های مختلف مغز فرستاده می‌شود که وظیفه ترشح هورمون، کنترل دمای بدن و ایجاد احساس خواب و بیداری در ما را دارند؛ درواقع ساعت بیولوژیکی بدن است که می‌گوید کِی بخوابیم و کِی بیدار شویم.
ملاتونین خونتان را بالا ببرید تا شب‌ها راحت بخوابید
ساعت بیولوژیکی بدن در روشنایی روز ترشح هورمون ملاتونین (هورمون تنظیم‌کننده خواب) را به تأخیر می‌اندازد و ساعت‌ها بعد در هنگام تاریکی شب آن را دوباره فعال می‌کند. با افزایش سطح ملاتونین در خونِ شما از هوشیاری‌تان کم شده و درنتیجه احساس خواب می‌کنید؛ بنابراین بسیار مهم است که کاری کنیم که شب‌ها ترشح هورمون ملاتونین افزایش یابد. اما چگونه؟
۱. مصرف میوه و سبزی‌ها تازه، غلات و آجیل به دلیل دارابودن مواد معدنی مانند منیزیم و ویتامین B6 کمک می‌کنند تا هورمون ملاتونین ترشح شود؛ درنتیجه به بهبود خواب کمک می‌کنند و درنتیجه می‌توانید شب‌ها راحت‌تر بخوابید. برای مثال، زیتون و روغن‌زیتون، موز، پسته، گیلاس، ذرت، گوجه‌فرنگی، انار، انگور، برنج، جو، تخمه‌کدو و…
۲. تاریک کردن اتاق‌خواب هم باعث ترشح هورمون ملاتونین و درنتیجه افزایش کیفیت خواب می‌شود. پس شب‌ها محیط اتاق‌خوابتان را کاملاً تاریک کنید.
خواب با کیفیت چه خوابی است؟
خواب با کیفیت خوابی است که دو مشخصه را در کنار هم داشته باشد:
- کمیت
- کیفیت
کمیت یعنی اینکه هر شب به اندازه کافی بخوابیم و البته کیفیت یعنی خوب و راحت بخوابیم؛ وقتی که این دو مشخصه را با هم داشته باشیم، یعنی هم به اندازه کافی و هم خوب بخوابیم، زمانی که صبح از خواب بیدار می‌شویم، با انرژی و سرحال بیدار شده و درنتیجه روزمان را با قدرت شروع خواهیم کرد. در مقاله «پنج سؤالی که هر کسی برای داشتن خوابی راحت از خودش می‌پرسد» به پنج سؤال مهمی که هر کسی در مورد خواب از خودش می‌پرسد پاسخ داده‌ایم. توصیه می‌کنیم حتما این مقاله را بخوانید.
چند ساعت خوابیدن خوب است؟
همان‌طور که در مقاله «یک باور اشتباه در مورد خواب که باید کنار بگذارید» گفته‌ام، ما به ۷.۵ ساعت خواب در هر شب نیاز داریم؛ البته میزان خواب هر شخصی متفاوت است. اکثر افراد به ۷.۵ ساعت خواب شبانه نیاز دارند، بعضی‌ها به کمتر از این مقدار و بعضی دیگر به کمی بیشتر از این مقدار خواب نیاز دارند.
به نظر من، بهتر است کشف کنید که به چه میزان خواب نیاز دارید؛ برای این منظور برای مدت مشخصی مثلاً یک یا دو هفته سعی کنید شب‌ها زودتر بخوابید مثلاً ساعت ۱۰:۰۰ شب به رختخواب بروید و ببینید چه ساعتی به‌صورت طبیعی از خواب بیدار می‌شوید. در حین انجام این کار از هیچ وسیله جانبی (تلفن همراه یا ساعت زنگ‌دار) برای بیدارشدن استفاده نکنید و اجازه بدهید بدنتان به‌صورت طبیعی از خواب بیدار شود. به‌این‌ترتیب، میزان خواب کافی مختص خودتان را پیدا خواهید کرد.
بهترین ساعت برای خواب شبانه چه ساعتی است؟
برای تشخیص زمان مناسب خواب، ابتدا ساعتی که می‌خواهید بیدار شوید را مشخص کنید؛ و همان‌طور که قبلاً هم گفتم: بهترین ساعت برای بیدارشدن بستگی دارد به خود شما که می‌خواهید چه زمانی از خواب بیدار شوید. پس ساعت مدنظر خودتان برای بیدارشدن را تعیین کنید.
مثلاً تصمیم می‌گیرید هر روز صبح ساعت ۵:۰۰ از خواب بیدار شوید؛ بعد این ساعت را ۷ یا ۷.۵ ساعت به سمت عقب می‌شمارید که می‌رسد به ساعت ۱۰:۰۰ شب؛ یعنی زمان خواب شما ساعت ۱۰:۰ شب خواهد بود. البته اگر برفرض میزان خواب مختص شما ۶:۰۰ ساعت شده است، براین‌اساس، زمان بیداری‌تان را به سمت عقب می‌شمارید یعنی ۶ ساعت به عقب؛ درنتیجه زمان خوابتان می‌شود ۱۱:۰۰ شب.
حرف آخر
در این مقاله بهترین ساعت سحرخیزی را بررسی کردیم و به این نکته مهم اشاره کردیم که بهترین ساعت برای بیدارشدن از خواب وجود ندارد. درواقع بهترین ساعت برای بیدارشدن بستگی دارد به خود شما که می‌خواهید چه زمانی از خواب بیدار شوید. پس بی‌خیال کپی‌برداری از دیگران شوید و همچون یک کارآگاه ماهر شروع کنید به کشف بهترین ساعت سحرخیزی مخصوص خودتان.
دیدگاهتان را بنویسید